Nieuwe sponsor Ajax - reden tot zorg bij GGZ

Online gokken Nederland is sinds oktober 2021 mogelijk bij casino’s die een vergunning hebben ontvangen van de Nederlandse Kansspelautoriteit (KSA). Ook zijn er veel casino’s zonder Cruks (casino’s zonder vergunning) waar spelers het Cruks omzeilen en kunnen gokken zonder Cruks, waardoor zij geen uitsluiting van kansspelen riskeren. Al deze Nederlandse én buitenlandse casino’s willen uiteraard zo veel mogelijk spelers aantrekken en doen er alles aan om hun merknaam bij het grote publiek bekend te maken. Zo ook het wereldberoemde betting bedrijf Unibet, dat onlangs een sponsordeal sloot met Ajax.

Ophef over nieuwe Ajax sponsor

In een officieel bericht van de Nederlandse Geestelijk Gezondheids Zorg (GGZ) staat dat de instelling het jammer vindt dat AFC Ajax een samenwerking is aangegaan met het recent gelicentieerde online casino Unibet.

Ajax tekende in juni jl. een meerjarige overeenkomst met een van 's werelds grootste online gokbedrijven en de kansspel exploitant treed daarmee, tot minimaal 2026, toe tot de Ajax-partnergroep. Naast een commerciële samenwerking zal Unibet ook met Ajax samenwerken op het gebied van preventie van matchfixing, mentale gezondheid en verantwoord gokken.

Toch is de GGZ niet blij met de samenwerking: “Als zo’n sterk merk zich verbindt aan een online gokbedrijf, krijgen mensen een positief gevoel bij gokken”, aldus voorzitter Ruth Peetoom. Het sponsorcontract staat volgens Peetoom haaks op inspanningen om gokverslaving tegen te gaan: “Vergis je niet, spelers van Ajax zijn een rolmodel. Als die online gokken promoten, zullen mensen dat gaan uitproberen - met name jongeren [..] Een mooie club als Ajax kan zoveel andere sponsors krijgen."

De kans om verslaafd te raken aan online gokken is volgens de GGZ 'niet gering’ en doet met haar berichtgeving een moreel appèl op Ajax. De club moet zich volgens hen bewust zijn van hun positie en wat deze sponsor keuze voor effect heeft op anderen. Financiële details van de deal zijn niet bekendgemaakt, hoewel het waarschijnlijk in de buurt van de € 2,5 miljoen ligt.

Waarom een deal met Unibet?

De deal kwam tot stand nadat moederbedrijf Kindred eind juni een vergunning kreeg voor het aanbieden van online kansspelen in Nederland van toezichthouder de Kansspelautoriteit (KSA). De vergunning stelt Unibet in staat om online kansspelen en sportweddenschappen aan te bieden aan Nederlandse spelers op de gereguleerde markt. Lennart Kessels, algemeen directeur van Unibet Nederland, geeft aan dat Unibet zich specifiek met Ajax wil richten op verantwoord spelen in relatie tot mentale gezondheid: "De komende tijd gaan we onderzoeken hoe we dit precies vorm gaan geven en leren we ook van initiatieven die we elders in de wereld al hebben gesteund.”

Menno Geelen, Commercieel Directeur Ajax vult hierop aan: "We zijn verheugd met Unibet als onze nieuwste partner. Unibet staat wereldwijd bekend als koploper op het gebied van verantwoord spelen. Dit krijgt in onze samenwerking expliciete aandacht. [..] Daarbovenop zullen we ons ook inzetten voor Unibet Impact." Unibet Impact is een programma gebaseerd op samenwerkingen met partners uit top- en amateursport en maatschappelijke organisaties en zet zich in voor voorlichting over verantwoord gamen, het voorkomen van matchfixing en initiatieven voor supporters.

Bestaat verantwoord gamen en welke rol spelen voetbalclubs?

De GGZ betwijfelt met hun uitspraak dat verantwoord gokken een realistisch concept is en ook in de Tweede Kamer kwam de sponsordeal ter sprake. Minister voor Rechtsbescherming Franc Weerwind zei in zijn antwoord aan de kamer, dat hij geen opvatting heeft over individuele sponsorovereenkomsten en wees daarbij op de geldende wet- en regelgeving waarin dit soort sponsordeals zijn toegestaan. Hoewel sportsponsoring volgens hem minder risicovol is dan andere marketing methodes, gaf de Minister wel aan dat hij een een verbod noodzakelijk acht. Ook Lodewijk Asscher, voormalig vicepremier, oud-PvdA-leider en Ajacied deelde zijn mening over de deal: 

Of voetbalclubs bewuster moeten kiezen voor sponsoren en de maatschappij het goede voorbeeld te geven, is echter de vraag, want er wordt immers binnen de wet gehandeld. Voetbalclubs en organisatoren worden vaker op het spreekwoordelijke matje geroepen om uitleg te verschaffen over keuzes die ze maken, hoewel dit soort bedrijven, met een duidelijk winstoogmerk, nog steeds binnen de wet handelen en feite geen maatschappelijke verantwoording hoeven af te leggen.

Zo rees bijvoorbeeld de vraag over het WK in Qatar, of de KNVB rekening moest houden met de maatschappelijke thema’s die daar spelen en of het WK niet in het geheel geboycot zou moeten worden. De KNVB gaf in een statement aan dat, hoewel zij nooit voorstander zijn geweest van een WK in Qatar en al helemaal niet van de manier waarop er aldaar met gastarbeiders wordt omgegaan, zij zich als voetbalbond alleen zullen richten op het sportieve deel van het WK en het realiseren van verbeteringen in Qatar zullen overlaten aan maatschappelijke en politieke organisaties. Daarmee trekt de KNVB duidelijk de handen af van de maatschappelijke misstanden in Qatar en Oranje zal op 21 november haar eerste wedstrijd tegen Senegal spelen.

Casino sponsoring populair onder Nederlandse voetbalclubs

Voor de deal met AFC Ajax was Unibet in gesprek met AZ uit Alkmaar over een eventuele sponsoring, maar kwam daarmee niet tot een overeenstemming. AZ sloot onlangs wel met gokbedrijf Kansino een nieuwe hoofdsponsor deal af, waardoor het logo van dit online casino binnenkort prominent op het shirt aanwezig zal zijn. Ajax en AZ zijn echter niet de eerste (of laatste) voetbalclubs die een sponsordeal hebben gesloten met een online gokbedrijf en dit volgt een duidelijke trend.

Met de opening van de legale online gokmarkt, sloten namelijk ook vele andere clubs, zoals Feyenoord, ADO Den Haag en Fortuna Sittard een bepaald sponsorcontract af met gokbedrijven zoals TOTO, Hommerson, BetCity, GGPoker, Bingoal of SuperGame. Unibet heeft zich van de landelijke kritiek niets aangetrokken en heeft naast de samenwerking met Ajax, inmiddels ook een overeenkomst afgesloten met zowel De Graafschap als Telstar, beiden uit de Keuken Kampioen divisie.

Aanscherping online casino regels

Al sinds de legalisering van het online gokken in Nederland is er veel kritiek op de reclames van gokbedrijven. Vooral het gebruik van rolmodellen (zoals BN’ers en ex-voetballers) stuitte op veel afkeuring en baarde zorgen bij het grote publiek. Hierdoor zag de Tweede Kamer zich genoodzaakt om twee maanden na de start van de reclamecampagnes te stemmen voor een algeheel verbod op ongerichte reclame door gokbedrijven. De casinoblog casinozondercruks.net meldt tevens dat twee brancheverenigingen binnen de Nederlandse online casino’s wereld hebben zich onlangs uitgesproken tegen het voorgenomen verbod op ongerichte gokreclames en zien het verbod op gokreclames als juridisch onhoudbaar.

Het verbod op ongerichte reclame zou volgens advocatenkantoor Bureau Brandeis o.a. in strijd zijn met het mededingingsrecht en niet stroken met de doelstellingen van de Wet Kansspelen op afstand. Met de juridische analyses die namens de brancheverenigingen zijn uitgevoerd is er een basis gelegd voor eventuele juridische procedures, indien het Ministerie van Justitie overgaat tot invoering van het ontwerpbesluit. Het is dus nog maar de vraag of de nieuwe beperkingen, die vanaf 1 januari 2023 in werking zouden treden, uiteindelijk doorgevoerd zullen worden.

Aanstaand sponsorverbod of toch niet?

De Nederlandse overheid wil online casino’s niet onbeteugeld laten voor wat betreft het maken van reclames en sponsoring en stemde afgelopen juli in met de motie om ook sponsoring in de sport, zoals shirtsponsoring en reclameborden op het veld, te gaan verbieden. Dat de motie is aangenomen betekent echter nog niet dat het verbod ook uitgevoerd zal worden. De duimschroeven zullen onder een scherp toeziend oog van de vele verslavingszorginstellingen langzaam maar zeker steeds verder opgeschroefd worden, maar voorlopig lijken de vele online casino’s die een sponsordeal hebben afgesloten, de wet nog een stapje voor te zijn. Het laatste woord is er nog niet over gezegd, dus mogelijk zien we in de toekomst nog steeds casino logo’s op de shirts van AFC Ajax en andere voetbalclubs terug.